"Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có được vẻ vang sánh vai các cường quốc năm châu hay không chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các cháu".

Bác Hồ dự lễ khai giảng Trường Đại học Nhân dân Việt Nam ngày 19/1/1955. Ảnh: TL  

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành nhiều tình cảm và kỳ vọng lớn lao vào thế hệ trẻ của nước nhà. Trong thư gửi cho học sinh nhân ngày khai trường mùa Thu năm 1945, Người đã căn dặn các thế hệ học sinh như vậy.

Năm 1956, Đại hội Thành lập Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam diễn ra tại thủ đô Hà Nội đã vinh dự được đón Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tại Đại hội, Người đã căn dặn toàn thể thanh niên nước nhà: Đoàn kết phấn đấu, vui vẻ, mạnh dạn, tiến bộ là gì? Là để mà giúp sức vào xây dựng một nước Việt Nam Hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh”.

Khi ấy, cô sinh viên Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Đỗ Hồng Phấn là đại biểu tham dự đại hội. Trong ký ức của 50 năm về trước, Bác nói chuyện không dùng những từ ngữ hoa mỹ, mà bằng tấm lòng, bằng ước vọng và hoài bão của tuổi trẻ.

Bà Đỗ Hồng Phấn, Đại biểu tham dự Đại hội Thành lập Hội LHTN VN năm 1956 nhớ lại: “Ảnh hưởng của Bác Hồ với thanh niên hồi ấy rất là mạnh mẽ: Khơi dậy tinh thần dân tộc. Sau đấy, hình ảnh Bác Hồ cũng làm cho mình nuôi được hoài bão về việc dấn thân, tự lập tự cường và về ý thức cống hiến”.

Bà Nguyễn Thị Chiên, nữ Anh hùng đầu tiên của Quân đội Nhân dân Việt Nam, người được phong Anh hùng ở tuổi 22, nay vẫn còn giữ được bức ảnh lưu lại khoảnh khắc bà cùng các đại biểu tham dự Đại hội Anh hùng Chiến sĩ thi đua toàn quốc lần thứ nhất được gặp và nói chuyện với Bác Hồ.

Thời gian có thể làm bạc đi mái tóc, chậm đi những bước chân, nhưng có lẽ, khó mà ngăn nổi dòng kí ức ở người nữ Anh hùng đã ngoại bát tuần.

Anh hùng LLVTND Nguyễn Thị Chiên: “Tôi thấy thấm thía nhất là Bác khuyên thanh niên, Bác bảo: Thanh niên phải học tập, học văn hóa, học chính trị. Có hiểu biết thì mình mới làm được. Ví dụ Bác bảo tôi: Cháu Chiên, cháu ở hậu địch không được học hành, bây giờ cháu ra đây, phải tranh thủ học văn hóa. Có như thế mới phục vụ được Đảng, phục vụ được nhân dân. Lời Bác thấm thía lắm”.      

Năm 1947, nhận tin được con trai Bác sĩ Vũ Đình Tụng hi sinh, Bác Hồ đã viết thư cho bác sĩ Tụng: Tôi được biết rằng, con trai bác sĩ đã anh dũng hy sinh vì Tổ quốc. Bác sĩ biết đấy, tôi không có gia đình và không có con. Nhưng gia đình của tôi là Việt Nam, con cái tôi là các thanh niên Việt Nam. Mỗi khi một thanh niên hy sinh, thì tôi thấy mình mất đi một phần cơ thể”.

Trong cuộc đời mình, Bác Hồ luôn quan tâm và dành nhiều tình cảm thương yêu với thế hệ trẻ. Trong một bức thư gửi thanh niên, Bác đã viết: “Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên. Thanh niên muốn làm chủ tương lai cho xứng đáng thì ngay hiện tại phải rèn luyện tinh thần và lực lượng của mình, phải làm việc để chuẩn bị cho tương lai đó”.

Việt Cường

Cả thế giới cùng tôn vinh Người - người con anh hùng của dân tộc Việt Nam anh hùng. Đến nay, đã có quá nhiều bài viết ca ngợi về Hồ Chí Minh. Nhưng tôi vẫn phải viết xuất phát từ trái tim, khối óc kính phục Người. Tôi viết không phải để kể về thân thế và sự nghiệp của Người, cũng không phải để ca ngợi công lao trời biển của Người. Tôi viết để nói về con đường từ một người con đất Việt trở thành anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa kiệt xuất - tấm gương sáng của thời đại.

Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người

Trái tim yêu nước, thương nòi

Tất cả việc làm của Người đều vì nước, vì dân. Khi mất nước, dân lầm than, Người quyết chí ra đi tìm đường cứu nước. Người chọn việc bồi bàn trên tàu viễn dương để có điều kiện tiếp xúc với nhiều người, được đi đến nhiều nước trên thế giới. Người cũng chọn việc làm ở khách sạn để tiếp xúc với nhiều chính khách, những người nổi tiếng để học hỏi vì mục tiêu đi để về cứu nước. Không giống như một số người cho rằng Người ra đi, làm đủ nghề để kiếm sống. Bởi nếu vì tiền bạc, cuộc sống giàu sang thì không phải quá khó với Người và Người không phải trở về để "nếm mật, nằm gai". 

Tấm gương tự học tuyệt vời

Ngày nay, chúng ta thường đổ lỗi cho hệ thống giáo dục của chúng ta kém so với thế giới. Nền giáo dục của chúng ta không kém, nhưng chúng ta kém họ ở ý thực tự học, tự chiếm lĩnh kiến thức. Ở điểm này thì Hồ Chí Minh là tấm gương sáng tự học tuyệt vời. Với ý thức tự học, học ở mọi nơi, mọi lúc có thể đã giúp cho Người có một bề dày tri thức. Bằng cách tự học, Người biết 28 thứ tiếng (có thể nói sành sỏi 12 thứ tiếng).

Người cộng sản vĩ đại

Hồ Chí Minh là người cộng sản vĩ đại. Người càng trở nên vĩ đại hơn ở chỗ Người là một con người bình thường. Đã từng có nhiều người yêu Hồ Chí Minh. Nhưng vì nhiệm vụ cách mạng, vì dân còn lầm than mà Người không tính đến chuyện yêu đương. Hồ Chí Minh cũng là một người như bao người: khát vọng tình yêu, mong muốn có một mái ấm gia đình... Như lời Người tâm sự với một sỹ quan Anh - Mỹ được đăng trên Tạp chí Lịch sử quân sự của Viện quân sự Hoa Kỳ: "Trước khi tôi ra đi, tôi có yêu một người con gái, người con gái đó cũng rất yêu tôi. Nhưng phải dừng lại về chuyện yêu đương, sau nhiều năm mất liên lạc, tôi không biết người con gái đó đang ở đâu, còn hay mất". Những điều nhỏ bé đó càng tôn thêm sự vĩ đại của Người. Người đi đến đâu, tiếp xúc với ai cũng được quý mến, tin yêu, đùm bọc.

Không một chút riêng tư

Cả cuộc đời của Người vì non sông đất nước. Lục tìm của riêng của Người, Người không có. Của cải của Người là non sông đất nước vẹn toàn, dân được tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành. Cuối di chúc, Người viết: "tôi để lại muôn vàn tình thân yêu cho toàn dân, toàn Ðảng, cho toàn thể bộ đội, cho các cháu thanh niên và nhi đồng..., gửi lời chào thân ái đến các đồng chí, các bầu bạn và các cháu thanh niên, nhi đồng quốc tế" - trích Di chúc năm 1969.

Lời kết

Người ta nói nhân cách Hồ Chí Minh là nhân cách thời đại, không phải là sự tô vẽ. Khi tôn vinh, thế giới rất công bằng, người ta tìm hiểu đến nơi, đến chốn, cặn kẽ. Nhân cách của người mãi là tấm gương sáng cho mọi thế hệ tiếp sau học tập, noi theo. 

Bài viết tựa nén hương thơm tỏ lòng thành kính trước Người - Hồ Chí Minh. Dân tộc Việt Nam mãi mãi ơn Người!

Trần Công Trọng

(Trích lờỉ phái biểu cùa nhà sử học Mỹ - Bà JStenson tại Đại hội đồng UNESCO)

Người dịch: Nguyễn Thế Chương

Hồ Chí Minh là người mà tôi dành nhiều thời gian nhất trong đời nghiên cứu lịch sử của tôi để tìm hiểu cho được đích thực tính cách của Người. Tôi thuộc thế hệ tuổi con cháu Bác Hồ Chí Minh, cho phép tôi được ca ngợi lời ca muộn màn của người hậu thế.

Tôi đã tự bỏ tiền ra để đi từ Mỹ sang Pháp và Liên Xô, những nơi mà Bác Hồ đã đặt chân tới đó, để tìm những di tích gốc về Hồ Chi Minh. Tôi đã ở Liên Xô một thời gian tương đối lâu để nghiên cứu về Bác. Khi về Mỹ tôi lại từ New York đến các đảo vùng Đông Bắc châu Mỹ nơi Bác Hồ đã từng đi tàu xuyên đại dương đến đó. Tôi quyết tâm đi tìm cho được lai lịch văn hoá Hồ Chí Minh, mặc dù ngàv đó người ta đã thừa nhận Người là danh nhân văn hoá của thế kỳ.         

Qua nghiên cứu tôi thấy rằng:

- Bác chọn việc bổi hàn trển tẩu là để có điều kiện đi đến được nhiéu nước.

- Bác chọn việc làm ở khách sạn là nơi có điều kiện tiếp xúc được với nhiều chính khách. Thế nhưng người ta hiểu sai rằng Bác Hồ làm đủ nghề là để kiếm sống.

Khi đến Luân Đôn tìm hiểu và thấy Nguyền Ái Quốc kết thân với mội số nhà đại văn hào, các nghệ sĩ danh tiếng như Rô- manh. Đác-uyn, vua hề Sác-lô

Theo kết quá tìm hiểu của tôi thì Người biết khá sành sỏi 12 thứ tiếng.

Tôi xin ca ngợi lời ca đẹp nhất về Người, sau khi tôi đã đi đến những nơi có dấu chân Người đi qua, gặp lại những người đã biết về Người và đi đến kết luận rằng Hổ Chí Minh lúc còn trẻ là một thanh niên rất đẹp trai cho nên hiện giờ tôi vẫn cứ mơ ước về Người... Hôm nay, tôi ngưỡng mộ Người bằng cả đầu óc khoa học của tôi đồng thời bằng cả trái tim của một người con gáì hậu thế.

Khi tôi đã yêu Người và tôn kính Người ở góc độ khoa học, thì tôi nghĩ ngay đến tượng nữ thần Tự Do ở quê hương tôi. Tôi là nhà sử học. Tôi đã lật  ra xem từng trang ghi cảm nghĩ của mọi chính khách khi họ đến tham quan và chiêm ngưỡng tượng thần Tự Do và ca ngợi thần Tự Do. Nguyễn Tất Thành khi đến New York cũng đã đến chiêm ngưỡng tượng thần Tự Do như mọi chính khách. Sau khi đến tham quan thần Tự Do các chính khách đều ghi cảm tưởng bằng những lời ca ngợi Ngôi sao toả sáng trên vòng Nguyệt Quế, là ánh sáng tự do... duy chỉ có Nguyễn Tất Thành đến xem thần Tự Do nhưng Người đã nhìn xuống dưới chân tượng và ghi: "Ánh sáng trên đầu thần Tự Do toả rộng khắp trời xanh, còn dưới chân tượng thần Tự Do thì người da đen đang bị chà đạp; số phận người phụ nữ bị chà đạp. Bao giờ người da đen được bình đẳng với người da trắng? Bao giờ có sự bình đẳng giữa các dân tộc? Và bao giờ người phụ nữ được bình đẳng với nam giới?".

Duy nhất chỉ có Nguyễn Tất Thành nhìn xuống dưới chân tượng thần Tự Do và ghi lại những ý kiến trên, Nguyễn Tất Thành nhìn số phận con người, không chiêm ngưỡng hào quang toả sáng từ bức tượng thần Tự Do. Chính vì thế mà hôm nay tôi đến đây, tìm đến Người – Hồ Chí Minh để xem giữa lời nói và việc làm của Người có tương phản không?

Hồ Chí Minh quả thật là con ngưòi nói và làm đi đôi. Tôi đã vào nhà ở của Người, lục tìm của riêng của Người. Người không có của riêng. Nguyễn Tất Thành đứng trước tượng thần Tự Do ghi những điều trên khi mình còn lầm than, rồi khi mình làm Chủ tịch một nước và khi qua đời, trên giường Người vẫn vắng hơi ấm của đàn bà.

Hồ Chí Minh là một người cộng sản vĩ đại, là một siêu nhân: Người càng vĩ đại hơn ở chỗ Người là một con người bình thường, sống hoà lẫn vào trong cuộc sống của xã hội chứ không phải siêu phàm.

Tôi đọc nhiều tư liệu về Người và biết Người được nhiều phụ nữ yêu. Bà Lared theo đuổi Nguyễn Ái Quốc nhiều năm, trong những đêm đi họp chi bộ về, hai người đi bên nhau bên bờ sông Seine, bà tỏ tình mà Nguyễn Ái Quốc không mềm lòng. Khi bà qua đời để lại cuốn Nhật ký, tôi được đọc quyển nhật ký đó và hiện giờ con gái bà đang giữ. Con bà cũng nói với tôi: "Mẹ tôi yêu Nguyễn Ái Quốc". Đấy, tôi phải đi tìm cho được những bằng cứ như vậy mới đủ cơ sở khẳng định nhân cách một con người của thời đại: Đúng Hồ Chí Minh là nhân cách của Thời đại.

Tôi cũng đến khách sạn Boston, Đông Bắc nước Mỹ, nơi Nguyễn Tất Thành ở đó làm thợ nặn bánh mỳ gần một năm trời và sau này, chính các nhà đại văn hào châu Âu qua Mỹ đều ở khách sạn này. Nguyễn Tất Thành đã ghi lại tên tất cả những chính khách đến ở trong khách sạn Boston. Ở đây có một cô gái quốc tịch Mỹ gốc Pháp tên Côlet đã yêu say đắm Nguyễn Tất Thành. Nguyễn Tất Thành rất thích nghe hát và xem kịch, nhất là kịch cổ điển. Được biết Hồ Chí Minh rất yêu nghệ thuật và tâm hồn nghệ thuật rất phong phú, nhưng Nguyễn Tất Thành rời nước ra đi không phải để hoạt động chính khách mà Người đi “tìm đường cứu nước”. Côlet khuyên dụ Người đi với bà và tỏ ý muốn kết hôn với Nguyễn Tất Thành nhưng Người đã tìm cách an ủi Côlet để từ chối. Sau đó một thời gian Côlet trở thành một nhà văn lớn có tên tuổi. Nguyễn Tất Thành tâm sự và bà Côlet kể lại: “Nếu tôi muốn có một văn bằng thì tôi đã thi năm 1904 ở trong nước, vì lúc đó tôi có một người con gái quê nhà yêu mà đành bỏ lại trên bến Cảng để ra đi”.

Vừa rồi tôi có đọc một bài hồi ký được đăng trên Tạp chí Lịch sử quân sự của Viện quân sự Hoa Kỳ do một sĩ quan Anh- Mỹ trong đội quân của Đồng minh khi sang Đông Dương đóng ở Cao Bằng có dịp tiếp xúc với Chủ tịch Hồ Chí Minh, tác giả tập hồi ký viết: “Tôi sống cạnh Chủ tịch Hồ Chí Minh từ những ngày đầu khởi nghĩa, chúng tôi có hỏi, không phải vì tò mò mà trên danh nghĩa là đàn ông với nhau, tại sao Chủ tịch không lấy vợ, không lập gia đình? Hồ Chí Minh trả lời một cách chân tình và thân mật: "Khi còn trẻ phải đi hoạt động cách mạng, khi giành được độc lập thì đã già, nên không dám tính chuyên đó. Trước khi tôi ra đi, tôi có yêu một người con gái, người con gái đó cũng rất yêu tôi. Nhưng phải dừng lại về chuyện yêu đương, sau nhiều năm mất liên lạc, tôi không biết người con gái đó đang ở đâu, còn hay mất”.

Như vây, người ta thấy Bác Hồ là một người cũng như mọi người: cũng khát vọng tình yêu, cũng mong muốn có mái ấm gia đình... nếu có ai đó cho rằng những cái đó là nhỏ bé làm cho Bác Hồ kém vĩ đại đi là không đúng, vì chính những cái đó tôn thêm Bác càng vĩ đại, nhất là trong thời đại hiện nay một số đông người đã tha hoá do chạy theo cuộc sống hưởng thụ vật chất, bất chấp cả nhân phẩm đạo đức, coi sự hưởng thụ là mục đích của cuộc sống.

Dân tộc Việt Nam mãi mãi tự hào về Hồ Chí Minh; nền văn minh nhân loại của thế kỷ 20 này tự hào có một vĩ nhân cả thế giới phong tặng anh hùng giải phóng dân tộc và danh nhân văn hóa kiệt xuất. Hồ Chí Minh mãi mãi là tấm gương sáng về nhân cách của một con người cho mọi thế hệ tiếp sau ./.

Trên đời này có lắm thể loại thơ, trong đó có thơ điên. Điên trong sự lạc loài mà nhân thế không hiểu mình, điên trong sự tự trào để cười đời, điên để tự nhận mình là điên. Nhưng người làm ra thơ điên lại không phải người điên. Chỉ có Trần Mạnh Hảo là khác người - người điên làm thơ.

Lời dẫn bài thơ của Trần Mạnh Hảo trên Dân Luận

 Bài thơ của Trần Mạnh Hảo được đăng trên trang Dân Luận với tiêu đề: "Trần Mạnh Hảo - Bỏ tù một đóa hoa". Hoa thì đương nhiên là đẹp với vẻ đẹp rất khác nhau. Đến tên xấu như "Hoa Cứt Lợn" mà hoa cũng đẹp nữa là. 

Mở đầu bài thơ của mình, Trần Mạnh Hảo viết: 

"Em xinh hơn mọi loài hoa trên đời

Em không phải đóa mặt trời

Mà sao bóng tối rụng rời vây quanh".

Ông Hảo muốn ca ngợi Nguyễn Phương Uyên. Phải công nhận Uyên là người có sắc, nhưng không đẹp. Bởi một người con gái đẹp sao lại có thể vi phạm pháp luật, trái với luân thường đạo lý được nhỉ. Rồi bóng tối là những ai đây, hay chính ông là một phần của bóng tối ấy. Bóng tối đã đẩy Phương Uyên đến ngày hôm nay.

"Trước vành móng ngựa gian manh

Phương Uyên chợt mọc lên thành đóa sen

Trái tim yêu nước thắp đèn

Phương Uyên em giữa bùn đen sáng lòa"

Đoạn thơ tiếp theo này thấy rõ hơn sự điên của ông Hảo. "Vành móng ngựa gian manh" mà ông viết là đại diện cho luật pháp được nhân dân Việt Nam xây dựng nên đấy ông ạ. Phương Uyên không thể thành đóa sen ngay được. Nhưng tôi tin tưởng rằng với sự khoan hồng của pháp luật, với chính nghĩa, với lẽ phải chỉ lối Phương Uyên sẽ rũ được bùn đen mà những người như ông đang vây bám, lợi dụng.

Vi phạm pháp luật ắt phải chịu sự trừng phạt bởi pháp luật

Rồi ông viết:

"Em là nụ, em là hoa

Bởi yêu nước phải ra tòa em ơi

Đưa tay chúng tính che trời

Làm sao che nổi nụ cười trinh nguyên"

Ông điên thật rồi, bởi điên nên ông không thể hiểu được Uyên phải hầu tòa là vì em đã vi phạm pháp luật. Hành vi nguy hiểm cho xã hội được Luật hình sự qui định là tội phạm. Mọi tội phạm đều  phải được phát hiện, điều tra, xử lý trước pháp luật ông Hảo ạ. Luật được lập ra để làm gì. Luật được lập ra để điều chỉnh xã hội, để dưới bầu trời này cuộc sống luôn tươi sáng. Vậy ai là người đưa tay che trời ở đây, người điên không thể hiểu đâu.

Ông tiếp tục viết:

"Tự do tuyên án bạo quyền

Cám ơn mẹ sinh Phương Uyên tuyệt vời

Bỏ tù hoa, bỏ tù người

Bỏ tù đất nước giống nòi quê hương

À ơi nước Việt đau thương

Ngủ đi những đóa hoa đương ngồi tù…"

Bản án được tuyên dựa trên cơ sở qui định của pháp luật và những chứng cứ chứng minh hành vi phạm tội. Luật pháp luôn có sự khoan hồng dành cho những người biết ăn năn, hối cải, bởi "đánh kẻ chạy đi, chứ không ai đánh người chạy lại". Điều này thì một người điên nặng như ông không thể nào mà hiểu nổi. Ông đòi ru những ai. Ông hãy ru chính mình để ngủ quên trong sự điên loạn đi ông Hảo ạ!

Trần Công Trọng