Trong tuần qua, nước ta đã diễn ta một sự kiện quan trọng
thu hút sự chú ý của nhân dân, báo giới cũng như sự quan tâm của bạn bè quốc
tế. Đó là chuyến thăm chính thức Mỹ của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang diễn ra
từ ngày 24 đến ngày 26/8 – đây là sự kiện đánh dấu bước phát triển mới trong
quan hệ hai nước Việt Nam và Mỹ. Tuy chuyến viếng thăm chỉ diễn ra trong vòng
ba ngày song đầy ắp các sự kiện, điểm nhấn nổi bật nhất là cuộc hội đàm giữa
Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Tổng thống Obama. Hai bên đã thống nhất ra
tuyên bố chung trở thành đối tác toàn diện của nhau, định hình cho mối quan hệ
giữa hai nước trong thời kỳ mới.
 |
Tổng thống Barack Obama hội đàm với Chủ tịch nước Trương Tấn Sang |
Nhưng khi viết về sự
kiện này trên wedsite radiochantroimoi.com đã đăng bài bình luận của ông Lý
Thái Hùng – Tổng Bí thư Đảng Việt Tân với những nhận định mang tính cực đoan,
phiến diện về chuyến thăm Mỹ của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang như:
Thứ nhất,
ông Lý Thái Hùng đưa ra tiêu đề là “Kỳ vọng gì cuộc gặp Obama – Trương Tấn
Sang”, ông đưa ra sự kiện ngày 22-8, ông Danny Russel tân phụ tá ngoại trưởng
Hoa Kỳ về Đông Á đã có cuộc họp báo, tuyên bố một số điều xem ra khá mẫu thuẫn.
Ông Danny Russel cho rằng Hoa Kỳ đang có những quan hệ song phương rất tốt với
Việt Nam và chuyến thăm Mỹ của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang được coi là dấu
mốc lịch sử của mối quan hệ này. Tuy nhiên ông Lý Thái Hùng cho rằng mối quan
hệ song phương Việt Mỹ không tốt nhưng ông Danny Russel trình bày ví dụ như
cách tiếp đón của Hoa Kỳ với Chủ tịch nước Trương Tấn Sang ông thấy đó là “tẻ
nhạt” khi so với cuộc tiếp đón của Trung Quốc với Chủ tịch nước Trương Tấn Sang
hồi tháng 6 vừa qua.
Thứ hai,
ông nêu hai vấn đề được coi là quan trọng chi phối những bước tiến mới trong
quan hệ song phương Việt Mỹ là quan hệ đối tác an ninh chiến lược và vấn đề tôn
trọng nhân quyền. Ông cho rằng hai vấn đề gai góc này không nằm trong trách
nhiệm mà Bộ Chính trị trao cho ông Trương Tấn Sang.
Cuối cùng
của bài bình luận, ông Lý Thái Hùng đưa ra nhận xét cho rằng quan hệ Việt Mỹ
không có một bước gì mới sau chuyến đi này và chuyến đi này của ông Trương Tấn
Sang chỉ hoàn toàn mang tính ngoại giao.
Có thể thấy
đây là những bình luận hết sức cực đoan, chúng ta – những người dân Việt Nam yêu nước
tin tưởng dưới sự lãnh đạo của Đảng đang từng ngày đưa đất nước đổi mới, tiến
lên hội nhập với thế giới. Và rõ ràng chúng ta thấy được rằng chuyến viếng thăm
Mỹ của chủ tịch nước Trương Tấn Sang đạt được nhiều kết quả hết sức tốt đẹp.
Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực đang vận động
nhanh chóng. Châu Á – Thái Bình Dương trở thành tâm điểm của xu thế liên kết
kinh tế quốc tế đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn thế giới. Về chính trị-an ninh,
nhu cầu tăng cường hợp tác, xây dựng lòng tin chiến lược ở khu vực đang ngày
càng trở nên cấp thiết. Đảng ta vừa ban hành Nghị quyết 22 về hội nhập quốc tế,
khẳng định mạnh mẽ quyết tâm đưa đất nước hội nhập sâu rộng hơn nữa vào khu vực
và thế giới trên cơ sở đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa và đa
phương hóa.
Trong bối cảnh đó, chuyến thăm hướng tới ba mục tiêu chính
sau đây:
Thứ nhất, chuyến thăm là một bước quan trọng triển khai đường
lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hoá, đa dạng hoá quan hệ, chủ động và
tích cực hội nhập quốc tế của Đại hội Đảng XI nhằm nâng cao vị thế của Việt
Nam, thúc đẩy và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ với các đối tác quan trọng, nhất
là các nước lớn, trong đó có Hoa Kỳ.
Thứ hai, đây là chuyến thăm cấp cao đầu tiên trong vòng 5
năm qua giữa hai bên. Chuyến thăm của Chủ tịch nước nhằm xác lập khuôn khổ cho
quan hệ song phương Việt Nam - Hoa Kỳ trong giai đoạn mới; thúc đẩy quan hệ hai
nước phát triển cả về bề rộng và chiều sâu, nhất là trong các lĩnh vực hai nước
có chung lợi ích và ta ưu tiên như kinh tế, thương mại, khoa học công nghệ,
giáo dục đào tạo để phát triển đất nước, giải quyết hậu quả chiến tranh...
Thứ ba, chuyến thăm thể hiện thiện chí của Việt Nam trong
việc sẵn sàng trao đổi trên tinh thần thẳng thắn, cởi mở, xây dựng về các vấn
đề hai bên còn có khác biệt về quan điểm, trong đó có vấn đề quyền con người,
qua đó tăng cường hiểu biết, thu hẹp giảm thiểu bất đồng, khác biệt, đồng thời
khẳng định đường lối, chính sách đúng đắn của Đảng và Nhà nước ta trong việc
bảo đảm và tôn trọng quyền con người.
Và trong cuộc phỏng
vấn Bộ trưởng Bộ Ngoại giao nước ta ông Phạm Bình Minh đã cho biết những kết
quả nổi bật chúng ta đã đạt được trong chuyến thăm Hoa Kỳ của Chủ tịch nước
Trương Tấn Sang lần này đó là:
Về chính trị, kết quả lớn nhất của chuyến thăm là hai bên đã
xác lập quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam – Hoa Kỳ, định hình khuôn khổ quan
hệ song phương cho giai đoạn mới cũng như hướng phát triển của quan hệ trong
những năm tới. Hai bên đã ra Tuyên bố chung, đề cập toàn diện những nguyên tắc
và nội hàm của quan hệ hai nước được xác lập theo khuôn khổ mới, trong đó có
tôn trọng Hiến chương Liên Hợp Quốc, luật pháp quốc tế, tôn trọng thể chế chính
trị, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau. Khuôn khổ quan hệ bao
gồm các cơ chế hợp tác trên nhiều lĩnh vực, trong đó có quan hệ chính trị và
ngoại giao, quan hệ thương mại và kinh tế, khoa học và công nghệ, giáo dục và
đào tạo, môi trường và y tế, giải quyết hậu quả chiến tranh, quốc phòng và an
ninh, bảo vệ và thúc đẩy quyền con người, văn hóa, thể thao và du lịch. Đây là những lĩnh vực hợp tác ta và Hoa Kỳ đã và đang triển
khai tương đối hiệu quả, tuy nhiên hai bên đều mong muốn thúc đẩy hơn nữa hợp
tác giữa hai nước theo hướng thực chất và bền vững. Hai bên nhấn mạnh Đối tác toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ
không chỉ phục vụ lợi ích chung của nhân dân hai nước mà còn góp phần vào hòa
bình, ổn định, hợp tác và thịnh vượng trong khu vực và trên toàn thế giới.
Ngoài ra, trong các cuộc trao đổi với phía Hoa Kỳ, Chủ tịch
nước cũng khẳng định Việt Nam hết sức coi trọng và mong muốn tăng cường quan hệ
hữu nghị và hợp tác toàn diện với Hoa Kỳ trong quá trình triển khai đường lối
đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, đóng góp tích cực vào
việc xây dựng khu vực Châu Á-Thái Bình Dương hòa bình, ổn định và thịnh vượng,
muốn phát triển quan hệ tốt đẹp với tất cả các nước lớn trong đó có Hoa Kỳ.
Việt Nam
hoan nghênh Hoa Kỳ mở rộng hợp tác với Châu Á-Thái Bình Dương vì hòa bình, ổn
định, hợp tác và phát triển trong khu vực. Hai bên cũng đã đồng ý thiết lập cơ
chế đối thoại thường kỳ giữa hai Bộ trưởng Ngoại giao; đối thoại giữa hai Quốc
hội; xem xét trao đổi đoàn của các cơ quan Đảng.
Về kinh tế: hai bên coi đây là trọng tâm, nền tảng và động
lực thúc đẩy quan hệ giữa hai nước. Hai bên khuyến khích các doanh nghiệp và
nhà đầu tư Hoa Kỳ tiếp tục tới Việt Nam làm ăn kinh doanh, đặc biệt trong những
lĩnh vực ưu tiên của Việt Nam như công nghệ cao, năng lượng, chế tạo, môi
trường, công nghệ thông tin, hiện đại hóa nông nghiệp, phát triển nguồn nhân
lực...
Chúng ta đề nghị Hoa Kỳ sớm công nhận quy chế kinh tế thị
trường đầy đủ của Việt Nam; bỏ các rào cản thương mại đối với hàng xuất khẩu,
đặc biệt là hàng nông sản, của Việt Nam vào thị trường Hoa Kỳ. Việc trên 100
doanh nghiệp hàng đầu của Hoa Kỳ cùng Bộ trưởng Thương mại và Đại diện Thương
mại Hoa Kỳ tới dự cuộc gặp và lắng nghe Chủ tịch nước trình bày về triển vọng
quan hệ kinh tế giữa hai nước cũng như giải đáp mọi thắc mắc cho thấy sự quan
tâm cao của chính giới và các doanh nghiệp Hoa Kỳ về tiềm năng hợp tác kinh tế,
đầu tư với Việt Nam.
Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Tổng thống Obama khẳng định
cam kết hoàn tất đàm phán về Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) toàn
diện và tiêu chuẩn cao vào thời điểm sớm nhất có thể trong năm nay. Đây là Hiệp
định của thế kỷ 21, giúp tăng cường hội nhập kinh tế khu vực, thúc đẩy các mục
tiêu phát triển và giúp tạo việc làm ở Việt Nam, Hoa Kỳ và các nước thành viên
TPP khác, trong khi tính đến sự đa dạng về trình độ phát triển của các thành
viên trong khuôn khổ một thỏa thuận cân bằng và toàn diện.
Hai bên cũng cam kết thúc đẩy hơn nữa quan hệ kinh tế,
thương mại và đầu tư song phương trong khuôn khổ Hội đồng hiệp định khung về
thương mại và đầu tư (TIFA) và các tổ chức, thể chế khu vực và toàn cầu như
ASEAN, APEC, WTO.
Nhân dịp này, doanh nghiệp hai nước đã ký kết một số thỏa
thuận như: Bản ghi nhớ giữa Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam và Ngân hàng
Xuất Nhập khẩu Hoa Kỳ về hỗ trợ thương mại và đầu tư trong lĩnh vực dầu khí và
năng lượng ở Việt Nam, Thỏa thuận khung giữa Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam
và Công ty Exxon Mobil, Thỏa thuận hợp tác giữa Tổng Công ty thăm dò, khai thác
dầu khí (PVEP) và Công ty dầu khí Murphy, Bản ghi nhớ giữa Công ty bảo hiểm
Metropolitan Life (Metlife) và Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam, chấp
thuận của Bộ Tài chính Việt Nam về chủ trương thành lập công ty quản lý quỹ của
Công ty bảo hiểm ACE.
Tại các cuộc gặp gỡ, trao đổi với Chủ tịch Ngân hàng Thế
giới (WB) và Giám đốc điều hành Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF), Chủ tịch nước ta đã
đề nghị WB tiếp tục dành cho Việt Nam vốn vay ưu đãi IDA, hỗ trợ các dự án phát
triển cơ sở hạ tầng; đề nghị IMF tăng cường tư vấn chính sách, ủng hộ quá trình
tái cơ cấu nền kinh tế và đổi mới mô hình tăng trưởng ở Việt Nam.
Về phần mình, Chủ tịch WB và Giám đốc điều hành IMF khẳng
định sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam và tin tưởng với các biện pháp toàn diện hiện
nay, nền kinh tế Việt Nam sẽ vượt qua được các thách thức kinh tế vĩ mô.
Chuyến thăm cũng thể hiện một Việt Nam chủ động,
tích cực hội nhập quốc tế, là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.
Trong hội đàm với Tổng thống Obama, khi phát biểu tại Trung tâm nghiên cứu
chiến lược và quốc tế (CSIS) và trao đổi với Tổng thư ký Liên Hợp Quốc, Chủ
tịch nước Trương Tấn Sang đã chia sẻ những đánh giá, nhận định về sự vận động
của tình hình thế giới và khu vực, vai trò của ASEAN trong một cấu trúc khu vực
đang định hình hiện nay.
Chủ tịch nước chia sẻ mong muốn của Việt Nam về một khu vực
Châu Á – Thái Bình Dương hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển; khẳng định
Việt Nam sẵn sàng nỗ lực đóng góp hiệu quả và thực chất hơn nữa vào hòa bình và
ổn định ở khu vực và trên thế giới.
Chủ tịch nước nêu rõ duy trì hoà bình, ổn định, an ninh an
toàn hàng hải ở Biển Đông là quan tâm và lợi ích chung của các nước trong và
ngoài khu vực; các quốc gia cần nỗ lực, thể hiện trách nhiệm trong việc thực
hiện mục tiêu chung này. Trên tinh thần đó, Chủ tịch nước ta và Tổng thống
Obama tái khẳng định ủng hộ giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình,
phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có những quy định của Công ước Liên Hợp
Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS), đồng thời tái khẳng định ủng hộ nguyên tắc
không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực để giải quyết tranh chấp trên
biển và tranh chấp lãnh thổ.
Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Tổng thống Obama nhấn mạnh
giá trị của việc tuân thủ đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên tại Biển Đông
(DOC), và tầm quan trọng của việc khởi động đàm phán để hoàn tất một bộ Quy tắc
ứng xử (COC) có hiệu quả.
Một kết quả nổi bật khác trong chuyến thăm lần này đó là sự
gắn kết hiệu quả giữa ngoại giao Nhà nước và ngoại giao nhân dân. Bên cạnh hoạt
động chính thức của Chủ tịch nước, đoàn các cựu chiến binh và chức sắc tôn giáo
của ta đi cùng cũng có các hoạt động tiếp xúc, làm việc trong thời gian chuyến
thăm.
Ngoài cuộc làm việc với đại diện USAID, nhóm đối thoại Mỹ -
Việt về chất da cam/dioxin, các cựu chiến binh đã gặp gỡ với các cựu chiến binh
Hoa Kỳ. Cuộc gặp diễn ra rất cảm động, có ý nghĩa biểu tượng, thể hiện hai nước
thực sự đã vượt qua một chặng đường dài
từ cựu thù trở thành bạn bè. Ngày nay, các cựu binh từng đứng ở hai bên chiến
tuyến lại cùng nhau chia sẻ nguyện vọng giản dị là được sống trong hòa bình,
hợp tác lâu dài, gác lại quá khứ, cùng nhau hướng tới tương lai.
Các chức sắc tôn giáo của ta cũng đã có cuộc làm việc hữu
ích với quan chức Bộ Ngoại giao, các Nghị sĩ Quốc hội Hoa Kỳ và đại diện một số
Tổ chức phi Chính phủ như Tổ chức Ân xá quốc tế, Tổ chức theo dõi nhân quyền.
Đoàn đã trao đổi rất thẳng thắn về những vấn đề phía Hoa Kỳ quan tâm, cung cấp
thông tin khách quan, xác thực về tình hình tôn giáo tại Việt Nam, những thành
tựu của Việt Nam trong vấn đề tự do tôn giáo, tín ngưỡng, giúp các tổ chức, cá
nhân Hoa Kỳ hiểu rõ hơn và đầy đủ về thực tế tự do tôn giáo nói riêng và quyền
con người nói chung tại Việt Nam.
Tóm lại,
những kết quả đạt được này chính là câu trả lời khách quan, chân thực nhất
chứng minh những luận điệu của ông Lý Thái Hùng đưa ra là hoàn toàn sai lầm và
không có căn cứ. 18 năm qua đã tạo được cơ sở nền tảng và đà phát triển cho mối
quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ, kết quả tốt đẹp của chuyến thăm của Chủ tịch nước
Trương Tấn Sang đã tạo khuôn khổ cho quan hệ trong giai đoạn mới trên cơ sở
những nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên Hợp Quốc, với
thiện chí, hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau, đây là điều kiện thuận lợi cho hai
nước tiếp tục thúc đẩy quan hệ, cùng đóng góp vào hòa bình, ổn định và hợp tác ở
khu vực.
Thái Giang