Chỉ là chuyện liên quan tới một luận văn thạc sỹ của Nhã Thuyên mà cả thiên hạ ầm ĩ lên, biết bao ý kiến trái chiều, đồng tình ủng hộ và cả trách móc người viết ra luận văn nữa. Nhận thấy văn học không là một đề tài thế mạnh của bản thân nên xin mạn phép có đôi lời về sự việc đang gây náo động dư luận.

Cũng do những blog lề trái, lề phải gây nên um xùm náo loạn về vụ luận văn thạc sỹ thì tôi mới biết đến cái gọi là nhóm thơ “Mở miệng”. Một nhóm thơ mà theo bản thân tôi thì mới là một nhóm thơ mới hình thành, chưa từng có tên tuổi gì cả. Bởi dù gì thì tôi cũng là người hay đọc thơ để cảm nhận các giá trị mà nó đem lại. Tìm hiểu về nhóm thơ “Mở miệng” này mới biết được sâu xa bản chất của vụ việc mà chúng ta đang bàn đến. Nó ảnh hưởng đến nguyên nhân mà luận văn thạc sỹ của Đỗ Thị Thoan bị thiên hạ đào bới, soi mói đến từng ly từng tí và đã bị Hội đồng khoa học duyệt luận văn tước bỏ cái gọi là “giá trị khoa học” của nó.

Theo bản thân tôi mà nói thì sự việc thiên hạ “lời ong tiếng ve” qua sự việc này không phải là không có lý do. Đơn giản nhất là bên nào cũng cố nhào nặn sự kiện này cho đúng với mục đích của mình. Bên những người ủng hộ Đỗ Thị Thoan thì đằng nào chẳng mong muốn rằng luận văn của người mình có thiện cảm được duyệt, trót lọt, là bước đầu thành công cho con đường nghiên cứu khoa học. Còn trong vụ việc phế bỏ công trình nghiên cứu này cũng đem lại cho những kẻ hận thù Cộng sản một cơ hội béo bở đó là áp ngay cho Nhà nước cái tội “Cộng sản không có tự do văn học nghệ thuật”, chính trị hóa một vấn đề mang tính văn học…Chính những mục đích đó mà không phải ai cũng có thể nhìn nhận về vụ việc một cách khách quan, trung thực.

Nói về luận văn của Đỗ Thị Thoan thì đó có thể là một quá trình nghiên cứu, nhưng theo tôi thì cái chủ đề nghiên cứu của chị không hợp lý, nghiên cứu cái không có giá trị, nhưng chẳng may chị đã đưa nó trở nên có giá trị. Về bản chất, nhóm “Mở Miệng” chỉ là một nhóm thơ tự phát của những kẻ mang trong mình tư tưởng bậy bạ một cách vô lối. Với những câu chứ mà họ gọi là thơ như "Từ mười bảy trở đi, sách kỉ lục ghi thành tích như sau:/- Mười sáu lần bị từ chối nhập trường học vì ăn mặc hở hang/- Mười sáu lần lấy chồng nước ngoài, trừ châu Âu và Mỹ/- Mười sáu lần mắc bệnh về đường sinh dục/- Mười sáu lần vào tù ra trại với giấy chứng nhận phục hồi nhân phẩm".

Họ vạch ra những thứ tục tĩu không thể hơn được nữa,thô lậu tới mức ai đọc cũng muốn buồn nôn. Thế mà là thơ à? Thế mà là nghệ thuật à? Bản chất của “Mở Miệng” là đây à? Muốn cách tân thơ mà lại cách tân để đưa con người vào cõi dục vọng đen tối, kích thích thú tính một cách hoang dại thế này à. Họ đang sử dụng nhóm Mở miệng như là một trung tâm phát hành những văn hóa phẩm độc hại lưu hành dưới dạng chữ viết và in chui in lủi dưới cái gọi là nhà xuất bản “giấy vụn”. Ấy vậy mà chị Đỗ Thị Thoan lại lấy nó làm cái gọi là mang tính đột phá của nền thơ chúng ta và đã không ngần ngại có một công trình khoa học về nó.

Việt Nam là một nền văn hóa mang đậm chất Á Đông, có những truyền thống đẹp đẽ và thanh cao…thơ văn cũng nằm trong nền văn hóa đó. Cho dù cha ông chúng ta đã từng có những thành ngữ, tục ngữ rất trần trụi để lột tả hết mọi mặt của cuộc sống con người và sự phát triển của xã hội nhưng không bao giờ nó là bệnh hoạn và ngôn từ thô tục như mấy thứ mà nhóm “Mở miệng” này tạc ra. Nếu như ai đó nói rằng “Văn hóa còn thì dân tộc Việt Nam còn”, điều đó luôn đúng. Văn hóa đặc trưng cho một dân tộc vậy mà những kẻ như nhóm “Mở miệng” này lại góp chung vào nền văn hóa dân tộc những thứ nhơ nhớp và bệnh hoạn như vậy thì ai mà chẳng lên án chúng. Vì vậy nhóm Mở miệng đã không được người yêu thơ hoan nghênh. Hay tóm lại đó chỉ là những kẻ cặn bã bên lề xã hội. Ấy vậy nhưng một công trình khoa học lại đem nó ra làm đối tượng nghiên cứu, mổ xẻ…Đây  là một sai lầm nghiêm trọng của chị Đỗ Thị Thoan. Việc phá bỏ một đề tài như thế là tất yếu để bảo vệ nền văn học chúng ta nói riêng và văn hóa Việt Nam nói chung, không thể tạo cơ hội cho những thứ dơ bẩn của nhóm “Mở miệng” lên ngôi.

Mặt khác, việc chị Đỗ Thị Thoan bảo vệ một công trình khoa học thì chắc chắn rằng sẽ phải tuân theo những tiêu chí đánh giá nhất định của Hội đồng thẩm định. Vì thế tốt nhất là chị nên tôn trọng điều đó. Một luận văn nghiên cứu về một vấn đề không có ý nghĩa, và không được sự ủng hộ, đồng tình thì chắc chắn rằng nó không có giá trị gì cả. Đây có lẽ cũng là bài học sâu sắc cho những người làm nghiên cứu khoa học, nhất là một vấn đề nhạy cảm, có tính ảnh hưởng lớn như văn học.

Quốc Thái