"Chúng tôi phải rút
lại tuyên bố của các ngoại trưởng Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN)...
do cần sửa đổi khẩn cấp",
Vnexpress dẫn lời của AFP về lời nói của nữ phát ngôn Bộ Ngoại giao Malaysia.
Nguyên
nhân cho vụ việc này hiện vẫn chưa được xác nhận.
Trong
bối cảnh khối Asean đang cần hơn những tuyên bố chung, những sự đoàn kết vì lợi
ích chung trên biển Đông thì sự kì vọng đó đã bị dội một gáo nước lạnh. Bằng sự
“quan ngại” của 11 nước, tôi cho rằng sẽ có một tuyên bố để thể hiện rõ ràng
hơn cũng như thế hiện sức mạnh của khối Asean, nơi tập trung của những nước nhỏ
trước một Trung Quốc đang bành trướng.
Người
Trung Quốc đang trỗi dậy với giấc mộng Trung Hoa. Họ luôn có sẵn phương án để
hòa hoãn với người Mĩ để tập trung cho phát triển kinh tế và mở rộng ảnh hưởng
của mình.
Trong
tuyên bố mới đây của người đứng đầu Trung Quốc, ông Tập Cận Bình tại hội nghị“Đối
thoại Chiến lược và Kinh tế Mỹ - Trung” (SED) đã chỉ ra rằng: “Điều cơ bản là
hai nước phải giữ vững các nguyên tắc, không xung đột hay đối đầu với nhau,
kính trọng lẫn nhau.” Và ông Tập Cận Bình cũng đề nghị “Những vấn đề chưa thể
giải quyết được ngay thì hai bên cứ nhìn nhận vị thế thực tế của nhau và tháo gỡ
trong chiều hướng xây dựng.”
Rõ
ràng Trung Quốc đang bành trướng, họ né được Mĩ, còn thái độ của Mĩ thế nào thì
cũng không ai có thể nắm chắc được. Anh nhà giàu sẽ không dễ dàng bỏ quyền lợi
đi “gõ mõ” tại khu vực Châu Á Thái Bình Dương. Một sự “quan ngại” trên phương
diện ngoại giao của một nước có lợi ích sát sườn như Việt Nam, Philippines,
Malaixia, Brunei chưa thế đủ để tạo trở ngại cho Trung Quốc, chí ít cũng trên
phương diện phát ngôn. Nhưng một tuyên bố chung của tập thể, cộng đồng Asean,
chỉ cần ở mức độ “quan ngại” thôi cũng đủ để khiến Trung Quốc chùn bước. Ít ra,
cả cộng động Asean cũng có 600 triệu năm 2011 (chắc chắn giờ phải hơn 700 triệu
dân) và 4 triệu km2 . Đặc biệt, cộng đồng này đã tuyên bố
hình thành và có lộ trình phát triển rõ ràng từ 31/12/ 2015.
Việc
đảm nhận cương vị của Asean ở thời điểm hiện tại cần hơn sự cứng rắn và vì một
mục đích chung. Còn thực tế hiện tại thì gần như cộng đồng Asean chưa làm được
điều đó và Trung Quốc đang lợi dụng sự thật trên để chia rẻ thằng thừng sức mạnh
của khối. Chúng ta từng không đưa ra tuyên bố chung về biển Đông khi Campuchia
là chủ tịch Hội đồng luân phiên. Hiện nay, Trung Quốc cũng đang can thiệp vào
các nước Đông Nam Á một cách lộ liễu bằng chiêu bài kinh tế. Việc chia để trị
này đã khiến Asean đang mất dần cái chất của một “Cộng đồng” mà ở đó lợi ích của
một quốc gia là lợi ích của Khối. người phát ngôn của Khối chính là người đại
diện cho tiếng của các nước.
Biển
Đông đang nóng với những lợi ích đan xen, nhưng giải quyết những mâu thuẩn,
tranh chấp đó cũng cần hơn sự rõ ràng về mặt quan điểm và sự đoàn kết của những
nước có cùng lợi ích.
Hi
vọng rằng, Asean sẽ không là một công đồng trên lời nói, mà nó là một công đồng
thực sự, chia sẻ lợi ích và cùng nhau hợp tác phát triển,
Niềm Tin
