Hà Nội là thủ đô của cả nước. Đó là cái lẽ mà chỉ cần một sự việc không hay xảy ra tại đây thôi thì cũng đủ để rúng động dư luận, làm ảnh hưởng tới uy tín và hình ảnh của đất nước. 

Và câu chuyện mới đây xảy ra giữa 2 du khách người Pháp và 1 người đàn ông chở xích lô cho thấy nó rất rõ điều này; rằng nếu nó xảy ra tại một tỉnh lẽ nào đó thì nó sẽ nhanh chóng rơi vào lãng quên nhưng đằng này lại ở Hà Nội. Và cũng chính bởi sự quan trọng đó nên sau khi câu chuyện được tung ra thay vì nghe một chiều từ 2 vị khách đến từ Pháp quốc văn minh kia thì đã được nhìn đa diện và công tâm hơn. Đương nhiên, thực hư câu chuyện đã được làm rõ với những chiều cạnh cụ thể và thuyết phục nhất. 

Hình ảnh được cắt từ Video do vị khách người Pháp cung cấp (Nguồn: FB)

Câu chuyện xin được tóm tắt lại: Sau chuyến tham quan Lăng Bác, người đàn ông chở xích lô lấy với giá tiền 600.000 đồng (VND, đã được thoả thuận từ trước) và được 2 vị khách đưa 1,5 triệu và được trả lại 900.000 đồng nhưng lại là tiền âm phủ (bao gồm 1 tờ ghi 500.000 đồng và 2 tờ 200.000 đồng) - Theo lời kể của 2 du khách đến từ Pháp quốc. 

Và như một cái cớ, cộng đồng mạng cùng những người yêu Hà Nội đã đồng cảm với 2 vị khách và không quên tỏ ra bực tức, phẫn nộ đối với người đàn ông chở xích lô này. Bởi, với hành động khiếm nhã, thiếu văn minh của mình người đàn ông này đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới uy tín, hình ảnh của Hà Nội, thủ đô ngàn năm văn hiến của người Việt ta. 

Đến thời điểm hiện tại, sự việc vẫn chưa được thông tin một cách đầy đủ. Người chở xe xích lô được nói đến cũng đã phủ nhận thông tin được nói đến thì còn có một số điểm mà thiết nghĩ với bất cứ khi tiếp cận câu chuyện cũng nên lưu ý, và tự tìm cho mình góc nhìn thích hợp.

Theo đó, có một sự khá khó hiểu đó là tại sao khi người chở xích lô chỉ lấy có số tiền 600.000 đ nhưng hai vị khách Pháp lại trả người lái xích tô tới tận 03 tờ mệnh giá 500 nghìn đồng, tổng là 1.500.000 đồng ??? 

Đây là một chi tiết nó cho thấy sự trái khuáy và đương nhiên nó hoàn toàn trái với tính cách, hành xử của người Phương Tây nói chung, người Pháp nói riêng. Đồng tình, lệ bất thành văn chở khách tây thì đương nhiên giá phải cao hơn khách ta. Những vị khách ngoại quốc cũng tỏ ra khá hiểu điều này nên đã sẵn sàng chịu đắt đo để tham gia một loại hình dịch vụ đặc trưng và riêng có tại Việt Nam. Tuy nhiên, nếu nói về cách dùng tiền và phép tính tiền thì họ là bậc thầy. Họ sẽ chẳng dại gì đưa lại cho người chở xe xích lô một số tiền mà chỉ cần 2/3 đó đã dư thanh toán phí vận chuyển cho hành trình vừa qua. 

Hơn nữa, đối với du khách nước ngoài trước khi tới Việt Nam họ đã nghiên cứu rất kỹ mọi mặt từ vị trí địa lý, ẩm thực... trước khi thực hiện hành trình của mình. Chính sự kỹ lưỡng đã làm họ trở nên chuyên nghiệp và cũng là cách giúp họ tránh bị "móc túi" bởi những kẻ lưu manh và vô lương. Nói ra điều này càng đủ để thấy, cái cách đưa tiền thừa nhiều hơn số tiền được yêu cầu thanh toán đã là một sự vô lý và khó hiểu. 

Một điều khác cũng được nói đến, với sự khác biệt của hai loại tiền với mệnh giá khác nhau (500 ngàn tiền âm phủ và tờ 200 ngàn đồng thật) thì khi nhận người khách đến từ nước Pháp sẽ không khó để nhận ra. Vậy mà phải rất lâu sau đó, khi mà giao dịch đã kết thúc thì vị khách này mới phát hiện và lên tiếng tố cáo (?). Và lẽ ra sau khi phát hiện sự việc thì vị khách này phải trình báo tới cơ quan hữu trách để được giúp đỡ và xử lý, nhưng họ lại cái điều mà theo nhận định: chỉ cốt để dư luận thấy và tìm kiếm sự phản ứng từ dư luận: ghi lại clip rồi tung lên mạng thay vì trình báo... 

Đó là chưa nói, sau khi cơ quan hữu quan vào cuộc xác minh, vị khách này đã cho thấy sự bất nhất trong phát ngôn về sự việc của mình khi nói rằng: "Đến nay chưa chắc chắn tiền đó của ai trả vì trong ngày họ còn di chuyển thêm bằng cả phương tiện taxi và không muốn nhắc lại chuyện này vì bạn gái đang rất sợ hãi và thất vọng". 

Riêng những điều được chỉ ra đã đủ để thấy, ngay từ đầu khi sự việc được nói đến vốn dĩ đã có vấn đề. Và nếu như dư luận và cơ quan hữu quan tin vào sự "thật thà" của vị khách đến từ nước Pháp kia thì có lẽ sự việc đã được quy kết. Người đàn ông chở xích lô được xác định là Nguyễn Văn Chính (quê Hải Hậu, Nam Định) sẽ không chỉ bị suy sụp, mất ngủ khi biết hình ảnh của mình bị bêu riếu, lan truyền trên mạng. Mà đó có lẽ sẽ là dấu chấm lặng chờ người đàn ông mưu sinh lương thiện trên đất Hà Thành này! 

TRÙNG DƯƠNG 

Sau cuộc họp báo do đoàn công tác của bộ Giáo dục & đào tạo tổ chức tại Hà Giang, đã có những thông tin xung quanh phát biểu của ông Mai Văn Trinh, Cục trưởng cục kiểm định chất lượng giáo dục thuộc Bộ Giáo dục & đào tạo: "Chưa có căn cứ truy cứu trách nhiệm hình sự" đối với vụ việc. 

Phát biểu được nói trên được cho là của ông Mai Văn Trinh diễn ra sau khi chính ông này trong quá trình họp báo đã cho biết Bộ trưởng Bộ GD &ĐT Phùng Xuân Nhạ đã làm việc trực tiếp với Bộ trưởng Công an Tô Lâm, phối hợp xử lý đúng người đúng tội. Cả trung ương, địa phương, cả Bộ GD&ĐT và Công an tỉnh Hà Giang đều thống nhất sẽ xử lý nghiêm túc người vi phạm. Và đại diện UBND tỉnh Hà Giang ông Trần Đức Quý, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang cũng lên tiếng khẳng định quyết tâm sẽ chỉ đạo xử lý vụ việc đến cùng. Và chính cái sự mâu thuẫn đó khiến dư luận nghĩ rằng vụ việc sẽ chìm xuống và đã có một sự sắp đặt, lo liệu nào đó khiến cho vụ việc được "nhẹ nhàng". 

Hơn nữa, ngoài ông Lương nếu có chịu trách nhiệm đối với sai phạm xảy ra thì sẽ không có ai chịu trách nhiệm liên đới. Những câu hỏi kiểu như: "Vẫn có nhiều điều chưa được giải mã xung quanh chuyện này, trong đó có việc, nếu có thông tin có vị lãnh đạo yêu cầu ông Lương sửa bài thi cho con thì vị đó là ai? cũng nên được làm rõ? Rồi có phải là một vị không trong khi con số thí sinh được ông Phó phòng Khảo thí và Quản lý chất lượng Sở Giáo dục Hà Giang là 114 thí sinh? 

Ngoài ra, có một số vấn đề khác như có hay không có sự chỉ đạo của những người lãnh đạo cao hơn ông Lương tại Sở Giáo dục đào tạo trong việc thực hiện hành vi gian lận này?" sẽ mãi nằm trong bóng tối và không có bất cứ cơ hội được hé lộ nào (????). 

Tuy nhiên, xung quanh chuyện này có hai điểm chúng ta nên tiếp cận để có cái khách quan và công bằng nhất đối với sự việc: 

Toàn cảnh buổi họp báo do Bộ Giáo dục & đào tạo tổ chức tại Hà Giang (Nguồn: FB)

Thứ nhất, cho đến nay, mặc dù nhiều người vẫn cho nội dung phát biểu "c

hưa có căn cứ truy cứu trách nhiệm hình sự". Song, ngoài việc nội dung này chưa được kiểm chứng thì câu phát biểu của ông này không có điều gì là sai, nó đúng với thực tế hiện nay - khi mà hoạt động điều tra của cơ quan Công an mới chỉ bắt đầu, các thông tin về hành vi được cho là của ông Vũ Trọng Lương mới được hé lộ... Và như trước đó, ông Trinh thông tin, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT mới làm việc với Bộ Công an. 

Và xin thưa, đối với 1 sự việc nghiêm trọng này thì trong phát ngôn cần một sự thận trọng đặc biệt. Đó là điều mà ông Trinh đã quán triệt và thực hiện khá tốt trên cương vị trưởng đoàn công tác của Bộ Giáo dục & đào tạo. Bởi, nếu ông Trinh khẳng định thì ai sẽ đứng ra chịu trách nhiệm nếu sau đó chứng cứ thu thập được thông qua công tác điều tra không đủ để truy cứu trách nhiệm của ông Vũ Trọng Lương và các cá nhân liên quan. 

Đồng ý, đây là sự việc của bộ Giáo dục & đào tạo, họ phải đứng ra phát ngôn về sự việc để dư luận thấy rõ hơn bản chất và quan trọng là quyết tâm của Bộ Giáo dục & đào tạo đối với sự việc và các giải pháp xử lý sau này. Song cần thấy là đối với việc xử lý hay không xử  lý hình sự đối với vụ việc thì Bộ Giáo dục & đào tạo không thể quyết định được. Phát biểu của ông Lương chỉ mang tính thời điểm và ít nhiều cho thấy sự thận trọng của Bộ giáo dục & đào tạo trong chuyện này! 

Thứ hai, vấn đề này quan trọng hơn nhiều và đấy là dấu hiệu cho thấy sự việc sẽ được làm đến cùng, sẽ không có bất cứ một sự khoan nhượng hay vùng cấm nào đối với sự việc. 

Theo đó, thông tin mới nhất về sự việc cho biết: "Văn phòng Chính phủ vừa ký văn bản truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc gửi Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) và Bộ Công an liên quan đến kết quả thi bất thường tại kỳ thi trung học phổ thông (THPT) quốc gia năm 2018 tại tỉnh Hà Giang" (Theo báo Công an nhân dân). 

Nội dung cụ thể được cho biết: "Theo đó, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã có ý kiến ghi nhận, biểu dương Bộ GD&ĐT, Bộ Công an đã kịp thời, khẩn trương rà soát, xác minh kết quả thi bất thường kỳ thi THPT quốc gia năm 2018 tại tỉnh Hà Giang.

Thủ tướng giao Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Bộ GD&ĐT chỉ đạo điều tra, xử lý nghiêm các sai phạm theo quy định của pháp luật. Bộ GD&ĐT phát huy ưu điểm của kỳ thi THPT quốc gia những năm qua, tiếp tục rà soát, hoàn thiện quy trình kỹ thuật bảo đảm giám sát chặt chẽ, khách quan, minh bạch đối với tất cả các khâu của kỳ thi THPT quốc gia". 

Nghĩa là sự việc đã được đến tai Thủ tướng và Thủ tướng đã có sự chỉ đạo đối với vụ việc. Điều này đồng nghĩa với  việc, sự việc tại Hà Giang không chỉ còn là vấn đề của ngành giáo dục hay tỉnh Hà Giang mà nó đã là việc chung của cả nước. Và xin nói thêm, một khi sự việc đã được tăng diện thì đương nhiên, quyết tâm làm đến cùng, triệt để đối với sự việc đã được xác lập. Sẽ không có chuyện sự việc sẽ được xử lý nhẹ nhàng như dư luận vẫn đồn thổi, sẽ không có chuyện mỗi ông Lương bị xử lý... đó là những điều chúng ta có thể tin tưởng khi sự việc đã đến tai ông Thủ tướng và ông ta đã có động thái chỉ đạo đối với sự việc. 

PHƯƠNG NAM