Chắc chắn đó là một câu hỏi mà bất cứ ai cũng sẽ đặt ra khi nói đến vụ việc đòi đất tại 29, Nhà Chung, Hà Nội, hiện là trường Tiểu học Tràng An. Được biết đây là nơi học tập của đông đảo học sinh, bao gồm cả con em lương dân, giáo dân tại Quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội. 

Về câu hỏi được đặt ra, có lẽ sẽ không phải nếu chúng ta không nhắc đến cái bằng khoán điền thổ được Toà tổng giáo phận Hà Nội gửi kèm theo trong đơn kiến nghị khẩn cấp gửi chính quyền các cấp TP Hà Nội. Nhưng đến cái căn cứ pháp lý duy nhất này thì phía Toà TGP cũng hoàn toàn không có cơ may để lấy lại khu đất. Lí do đơn giản chỉ vì, với những gì đã xảy ra trong khoảng thời gian từ 1956 - 1961 (khi Linh mục Nguyễn Tùng Cương, quản lý Nhà chung Hà Nội bàn giao khu đất cho chính quyền quản lý và sử dụng) thì mọi thứ đã thay đổi. Giá trị pháp lý của tấm bằng khoán điền thổ cũng vì thế mất đi.... 

Khu đất tại 29, Nhà Chung, Hà Nội (Nguồn: FB)

Và với việc cái căn cứ duy nhất mất đi thì Toà tổng giáo phận Hà Nội hoàn toàn trắng tay, không có lấy bất cứ cái gì trong vụ đòi đất này. 

Trong khi bất lợi trong căn cứ pháp lý thì ở các khía cạnh khác, Toà tổng giáo phận cũng hết sức bất lợi. 

Cụ thể, khu đất số 19, Nhà Chung từ những năm 1980 đã được chính quyền Hà Nội giao cho Trường Tiểu học Tràng An quản lý và sử dụng. Từ đó đến nay, ngót hơn 35 năm, tại đây là nơi giảng dạy, học tập của rất nhiều thế hệ học sinh (bao gồm cả con em công giáo Tổng GP Hà Nội). Tại đây cũng đã được xây dựng mới nhiều hạng mục phục vụ việc dạy và học. Với việc đòi lại khu đất đã được sử dụng vào mục đích công ích, Toà tổng giáo phận HN vô tình đã biến mình trở thành kẻ thù của nền giáo dục. Và sẽ chẳng có gì thanh minh nổi nếu ai đó nói rằng, với việc đòi đất Toà Tổng giáo phận đang cố tình ngăn cản, làm gián đoạn việc học của các em học sinh đang theo học tại đây. 

Chưa hết, trong quá khứ Toà tổng giáo phận đã từng thất bại trong vụ đòi đất tại 42 Nhà Chung (Toà khâm sứ), hiện khu đất cũng đã được chính quyền HN sử dụng vào mục đích làm công viên, khu vui chơi chung. Trong khi cùng với khu đất tại 29, Nhà Chung thì đó là 2 trong số 95 cơ sở tôn giáo đã được Linh mục Nguyễn Tùng Cương, Quản lý Nhà Chung bàn giao cho chính quyền quản lý. Đã không có ngoại lệ đối với 42 Nhà Chung thì khu đất 29, Nhà Chung cũng sẽ không có bất cứ sự nhân nhượng nào. Và như đã nói ở trên, với sự tồn tại lâu đời của trường tiểu học Tràng An thì đừng mơ chính quyền Hà Nội nhân nhượng trong sự vụ này. 

PHƯƠNG NAM 

Ngày 07/12/2018, Ủy Ban nhân dân (UBND) quận Hoàn Kiếm tổ chức buổi gặp mặt với đại diện Tòa Tổng Giám mục Hà Nội để giải quyết những kiến nghị, thắc mắc của Tòa Tổng Giám mục Hà Nội về việc xây dựng Trường tiểu học Tràng An, số 29 Phố Nhà Chung, quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội. Trong buổi gặp này, đại diện UBND quận Hoàn Kiếm bao gồm lãnh đạo nhiều bộ phận liên quan mà trực tiếp chủ trì là ông Phạm Tuấn Long, Phó Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm đã giải đáp những khúc mắc của các linh mục dựa trên những căn cứ pháp luật một cách khách quan, trách nhiệm.

Ảnh chụp nội dung bài viết của Linh mục Lê Xuân Tuyến đăng trên trang Truyền thông Thái Hà

Tuy nhiên, trong buổi gặp mặt trên, Linh mục Lê Xuân Tuyến thuộc Giáo xứ Hàng Bột đã có một bài phát biểu mà sau khi buổi gặp mặt diễn ra các trang mạng phản động đã sử dụng đăng tin để kích động, tuyên truyền làm cho quần chúng giáo dân hiểu sai về bản chất sự việc, gây căng thẳng, đối đầu giữa Công giáo và Chính quyền. Đáng chú ý, trong bài phát biểu của Linh mục Lê Xuân Tuyến có rất nhiều điểm mâu thuẫn, thậm chí sai sự thật một cách nghiêm trọng:

Đầu tiên, Linh mục Lê Xuân Tuyến đặt một tên tiêu đề bài phát biểu mang chất "giật tít": "XÂY DỰNG TRÁI PHÉP TẠI SỐ 29 NHÀ CHUNG". Như vậy, ngay tiêu đề bài phát biểu đã khẳng định một cách "như đinh đóng cột rằng" hoạt động xây dựng, cải tạo Trường tiểu học Tràng An là "trái phép". Thật nực cười khi một hoạt động do đại diện UBND quận Hoàn Kiếm (một cơ quan đại diện quyền lực trực tiếp của Nhà nước) tổ chức xây dựng là hoạt động xây dựng trái phép. Chưa kể đến mục đích tốt đẹp của nó nhằm cung cấp môi trường học tập tốt hơn cho thế hệ trẻ của đất nước.

Cùng với tiêu đề bài phát biểu, ngay đầu nội dung bài phát biểu, Linh mục Lê Xuân Tuyến "khẳng định" một cách "xanh rờn" rằng "Khu đất 29 phố Hà Chung, Hoàn Kiếm, Hà Nội thuộc quyền sở hữu của Tòa Tổng Giám mục Hà Nội". Rõ ràng đây là luận điệu sai lầm khi toàn bộ đất đai trên lãnh thổ Việt Nam không thuộc sở hữu của bất kỳ cá nhân, tổ chức nào mà thuộc sở hữu, quản lý của Nhà nước. Hơn nữa, qua những bài viết trên trang Kenhvn.org và một số trang mạng khác đã chỉ rõ khu đất này đã được bàn giao cho chính quyền từ những năm 1961. Rõ ràng, việc "khẳng định" và đặt ra yêu sách đòi quyền lợi về việc công nhận quyền sở hữu của Linh mục Tuyến cũng như các linh mục khác thuộc Tòa Tổng Giám mục Hà Nội là vô căn cứ.

Bên cạnh đó, trong bài phát biểu của mình, Linh mục Tuyến còn cho rằng chính quyền mà trực tiếp là UBND quận Hoàn Kiếm "đã phướt lờ những khiếu nại của Tổng Giám mục Hà Nội". Trong khi Linh mục Tuyến "cố tình quên" rằng UBND quận Hoàn Kiếm ngay khi nhận được đơn kiến nghị đã có văn bản hồi đáp về việc tiếp nhận hồ sơ. Ngoài ra, Linh mục Lê Xuân Tuyến còn đưa ra yêu sách đình chỉ thi công công trình Trường Tiểu học Tràng An và đưa ra lời đe dọa "nếu không giải quyết sẽ tiếp tục khiếu nại lên cơ quan chủ quản trực tiếp và những biện pháp khác có thể…" Đặt dấu hỏi những biện pháp khác có thể ở đây mà linh mục Tuyến nói tới là gì nhưng những ngày qua liên quan đến sự việc này thì các tổ chức phản động trong và ngoài nước đã xem như một "cơ hội" để xuyên tạc, kích động quần chúng tín đồ trong nước gây phức tạp về an ninh, trật tự. Đáng chú ý, một "ổ nhóm chống đối trong nước" như Nhà thờ Thái Hà cũng đang có những động thái để lợi dụng sự việc này để tiến hành các hoạt động phức tạp trong Công giáo.

Như vậy, rõ ràng với cương vị là linh mục một giáo xứ trên địa bàn Thủ đô nhưng có những phát biểu thiếu hiểu biết về pháp luật, vị trí và trách nhiệm đã gây ra những dư luận xấu trong xã hội. Thiết nghĩ mọi người dân cần có cách nhìn chính xác về vụ việc đang diễn ra và lên án nhận thức, hành động sai trái của một bộ phận linh mục thuộc Tổng Giáo phận Hà Nội. Và quan trọng hơn, cần đấu tranh không để các thế lực phản động trong và ngoài nước lợi dụng vụ việc để tiến hành tuyên truyền, phá hoại, kích động lôi kéo người dân, đặc biệt là tín đồ Công giáo tham gia các hoạt động chống phá Đảng và Nhà nước trên khắp mọi miền Tổ quốc./.

Mạc Huy