Mặc dù năm 2009, sau khi linh mục Vũ Khởi Phụng (Linh mục bề trên chánh xứ nhà thờ Thái Hà) có đơn đề nghị trả lại đất cho Giáo xứ Thái Hà. UBND quận Đống Đa đã xem xét giải quyết có kết luận số 635/KL-UBND ngày 28/9/2009 và thông báo trả lời tại văn bản số 193/TB-UBND ngày 15/10/09. Trong đó, các văn đều thống nhất khẳng định: khu đất đối diện với nhà thờ Thái Hà hiện nay, từng là trụ sở ban bảo vệ Phường Quang Trung, Quận Đống Đa, HN nằm trong diện tích 61.455 m2 mà Linh mục Vũ Ngọc Bích đã bàn giao sang cho Nhà nước quản lý từ ngày 24/10/1961. Giáo xứ sau đó đã nhận 40 triệu đồng bồi thường của HTX dệt thảm Đống Đa. Chính quyền còn lưu giữ tất cả các văn bản này.

Các Linh mục, tu sỹ, bà con Thái Hà trong cuộc làm việc với UBND P. Quang Trung hôm 21/6/2019 (Nguồn: FB)

Song, mới đây Gx này lại có đơn kiến nghị ngày 20/6/2019 về việc UBND Phường Quang Trung tự ý phá dỡ ngôi nhà trụ sở Ban Bảo Vệ toạ lạc trên phần đất thuộc quyền sở hữu của nhà Dòng Chúa Cứu Thế, đối diện Nhà Thờ Thái Hà, để xây ngôi nhà ba tầng kiên cố làm Trụ sở bảo vệ và nơi sinh hoạt cho các tổ dân phố ở đây. Và trong cuộc làm việc mới đây với UBND Phường Quang Trung, đaiạ diện các tu sỹ, bà con giáo dân Thái Hà ngày 21/6/2019 đã đề nghị 6 nội dung, cụ thể:

"- Xác nhận về nguồn gốc mảnh đất 6,2ha của Nhà Dòng và ngôi nhà từng làm Ban Bảo Vệ ở trên phần đất đó

- Xác nhận cha cố Giuse Vũ Ngọc Bích trước lúc lâm chung đã khẳng định Cha chưa từng cho, tặng, trao đổi hay bán phần đất của Nhà Dòng cho chính quyền, cho các tổ chức hay cá nhân nào

- Việc thực hiện dự án xây nhà ba tầng cho công tác bảo vệ và làm nhà sinh hoạt cho tổ dân phố đối diện Nhà Thờ Thái Hà, chí ít cũng nên thông báo và có sự trao đổi trước, tránh sự phá dỡ đột ngột, làm giáo dân hoang mang

- Vì quá gần nhà thờ nếu công trình nhà ba tầng này đi vào hoạt động sẽ gây phản cảm và ảnh hưởng không ít tới các sinh hoạt tôn giáo vốn đày đặc và quá tải như hiện nay

- Kiến nghị dừng thi công".

Đối với nội dung yêu cầu thứ nhất: "- Xác nhận về nguồn gốc mảnh đất 6,2ha của Nhà Dòng và ngôi nhà từng làm Ban Bảo Vệ ở trên phần đất đó”. Có lẽ đây là điều mà chính quyền các cấp tại Hà Nội sẽ không quá khó khăn, hay đắn đó gì đó để thực hiện. Bởi như các văn bản trước đó họ đã viết, khu đất này cùng với nhiều khu đất khác nằm trong diện tích 61.455 m2 mà Linh mục Vũ Ngọc Bích đã bàn giao sang cho Nhà nước quản lý từ ngày 24/10/1961. Và đương nhiên, thì nguồn gốc mảnh đất 6,2ha của Nhà Dòng và ngôi nhà từng làm Ban Bảo Vệ ở trên phần đất đó đều có nguồn gốc của tu viện Thái Hà. Chỉ có điều, sau khi bàn giao vào các năm 1961, 1963 thì khu đất đã đổi chủ và trên thực tế, xin nhắc lại trong “phi vụ” bàn giao nhưng thực chất là mua bán này, Gx Thái Hà đã nhận về phía mình 40 triệu đồng bồi thường của HTX dệt thảm Đống Đa. Đó là những sự thật mà có lẽ chính quyền TP Hà Nội sẽ theo đuổi đến cùng trong sự việc.

Đối với nội dung yêu cầu thứ hai: “- Xác nhận cha cố Giuse Vũ Ngọc Bích trước lúc lâm chung đã khẳng định Cha chưa từng cho, tặng, trao đổi hay bán phần đất của Nhà Dòng cho chính quyền, cho các tổ chức hay cá nhân nào”.

Nếu xác nhận điều này thì không khác gì họ (chính quyền Hà Nội) đang tự phủ nhận và đạp đổ chính mình. Họ đã từng khẳng định Linh mục quá cố Vũ Ngọc Bích chính là người đã bàn giao khu đất trên cùng với nhiều khu đất khác cho chính quyền quản lý khi không có nhu cầu sử dụng. Vậy mà chỉ căn cứ vào xác nhận của Linh mục này lúc lâm chung mà các linh mục, tu sỹ, bà con Thái Hà lại kêu đòi phải xác nhận thực tế ngược lại. Họ (chính quyền HN) khẳng định thì chắc chắn họ đã có được trong tay những văn bản, giấy tờ chứng thực điều đó. Cho nên đừng mong họ làm điều ngược lại…

Đối với 3  nội dung yêu cầu còn lại: “- Việc thực hiện dự án xây nhà ba tầng cho công tác bảo vệ và làm nhà sinh hoạt cho tổ dân phố đối diện Nhà Thờ Thái Hà, chí ít cũng nên thông báo và có sự trao đổi trước, tránh sự phá dỡ đột ngột, làm giáo dân hoang mang

- Vì quá gần nhà thờ nếu công trình nhà ba tầng này đi vào hoạt động sẽ gây phản cảm và ảnh hưởng không ít tới các sinh hoạt tôn giáo vốn đày đặc và quá tải như hiện nay

- Kiến nghị dừng thi công".

Xin thưa đây giống như những lí do tiểu tiết đối với sự việc. Vì trên thực tế không hề có bất cứ dự án nhà cao tầng nào được triển khai trên khu đất mà đó chỉ là nâng cấp trụ sở bảo vệ phường Quang Trung từ 1 tầng lên 3 tầng để phục vụ yêu cầu trong tình hình mới mà thôi,…Với lại thủ đô không phải là các tỉnh lẽ, nhu cầu tôn giáo cũng phải được hài  hòa với các vấn đề khác, nhất là trong bối cảnh quá tải như hiện nay. Vậy nên, hãy đừng nhân danh điều đó khi mà nhu cầu đất đai tại thủ đô đang trở nên khó khăn như thế nào!

TRÙNG DƯƠNG

Nêu quan điểm yêu cầu Phường Quang Trung, Quận Đống Đa, Hà Nội phải dưng thi công trên mảnh đất nhà thờ sau khi ngày 17.06 vừa qua, Phường Quang Trung, Quận Đống Đa, Hà Nội đã cho người đập 'Trụ Sở Ban Bảo Vệ' trước cổng Nhà Thờ Thái Hà và đưa máy xúc, máy ủi tới để thi công với lí do: “Nếu khu vực này không còn làm 'Trụ Sở Ban Bảo Vệ' thì trả lại đất của Nhà Dòng và Giáo xứ, không thì giữ nguyên hiện trạng, không được thay đổi, chuyển đổi mục đích sử dụng. Không chấp nhận việc xây một ngôi nhà cao tầng xử dụng vào việc khác trên mảnh đất của Nhà Thờ khi ngôi nhà này đối diện và ngay sát Nhà thờ”.

Nhưng thực chất đây là một vụ đòi đất của Giáo xứ Thái Hà đối với khu đất. Có chăng, sau tất cả những lần đã xảy ra họ không dám lớn tiếng đòi mà nhân danh việc chính quyền tại đây đã thay đổi mục đích sử dụng đối với khu đất đã từng là đất tôn giáo này. Trước đó, năm 2009, nhà thờ Thái Hà đã có đơn đề nghị trả lại đất cho Giáo xứ Thái Hà và UBND quận Đống Đa đã có thông báo kết luận số 635/KL-UBND ngày 28/9/09 và trả lời tại văn bản số 193/TB-UBND ngày 15/10/09 về việc không có cơ sở để giải quyết. Song lấy lí do khu đất có nguồn gốc tôn giáo nên Giáo xứ Thái Hà không đồng ý và có đơn khiếu nại lên UBND thành phố.

Caí sự đáng nói ở đây là để thực hiện điều đó, trang Truyền thông Thái Hà đã không ngần ngại bất chấp sự thật để viết: “Được biết, vào những năm khó khăn khi Tu viện chỉ còn cha cố Giuse Vũ Ngọc Bích, nhà cầm quyền Hà Nội đã lấy Tu viện của Dòng và các cơ sở khác trong đó có đất đai. Những năm của thập niên 1990 Quận Đống Đa đã xây ngôi nhà Hội Chữ Thập Đỏ và Phường Quang Trung xây ngôi nhà 'Bảo Vệ' trên đất của Nhà Dòng ngày trước cửa ngôi nhà thờ Giáo xứ mặc dù cha cố Giuse Vũ Ngọc Bích và bà con giáo dân đã phản đối”.

Một cảnh san lấp, thi công công trình tại khu đất đối diện Gx Thái Hà, Hà Nội (Nguồn: FB)

Trong khi khu đất được nói đến này là một trong những khu đất nằm trong diện tích 61.455 m2 được Linh mục đại diện Toà Tổng GP Hà Nội khi đó là Linh mục Nguyễn Tùng Cương (sau này là Giám mục Gp Hải Phòng), cùng với các Linh mục khác trong đó có bề trên của Tu viện Hà Nội thời kỳ này là Linh mục Vũ Ngọc Bích đã bàn giao sang cho Nhà nước quản lý từ ngày 24/10/1961. Việc bàn giao trên thực tế đã hoàn tất vào ngày 27/5/1963. Linh mục Vũ Ngọc Bích khi đó đã chủ động có đơn xin bàn giao đất và nhà trên đất cho chính quyền quản lý, kèm theo bản kê khai ruộng đất, hồ ao và bất động sản trên đất cho Hợp tác xã dệt thảm Đống Đa sử dụng.

Đổi lại Gx Thái Hà nhận về 40 triệu đồng bồi thường của HTX dệt thảm Đống Đa. Và tất cả những giấy tờ phản ánh việc này hiện đang được Chính quyền tại đây lưu giữ cẩn thận.

Đối chiếu điều này với giáo lý, giáo luật đạo Công giáo thì vô tình nhà thờ Giáo xứ Thái Hà đang làm chứng dối, họ đang đòi những gì không còn thuộc về mình và đó là điều đáng bị lên án.

Xung quanh việc này, đúng là có thời điểm khu đất này cùng với nhiều khu đất khác là đất của giáo hội nhưng với nhiều lí do khác nhau nó được dịch chuyển và bàn giao cho các cơ quan nhà nước. Trong khi Điều 1, Điều 2 Nghị quyết số 23 nêu rõ: "Nhà nước không xem xét lại chủ trương chính sách và việc thực hiện các chính sách về quản lý nhà đất và chính sách cải tạo XHCN liên quan đến nhà đất đã ban hành trước ngày 01/7/1991. Nhà nước không thừa nhận việc đòi lại nhà đất mà nhà nước đã quản lý, bố trí sử dụng trong quá trình thực hiện các chính sách về quản lý nhà đất và chính sách cải tạo XHCN liên quan đến nhà đất; Nhà nước hoàn thành thủ tục pháp lý về sở hữu toàn dân đối với các loại nhà đất mà nhà nước đã quản lý, bố trí sử dụng trong quá trình thực hiện các chính sách cải tạo nhà, đất cho thuê; Cải tạo công thương nghiệp tư bản tư doanh; Quản lý nhà đất vắng chủ; Quản lý nhà đất trong từng thời điểm nhất định về nhà, đất của đoàn hội, tôn giáo; Quản lý nhà đất của những người di tản, chuyển vùng ra nước ngoài."

Khoản 5 điều 26 Luật đất đai năm 2013 quy định: "Nhà nước không thừa nhận việc đòi lại đất đã được giao theo quy định của Nhà nước cho người khác sử dụng trong quá trình thực hiện chính sách đất đai của Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, Chính phủ lâm thời Cộng Hòa Miền Nam Việt Nam và Nhà nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam".

Việc đòi đất của Giáo hội, trong đó có giáo xứ Thái Hà vì thế không còn đúng quy định và sẽ không có cơ sở để giải quyết.

PHƯƠNG NAM