Ảnh: Bản báo cáo sai lệch của USCIRF về tình hình Việt Nam (nguồn Internet)
USCIRF là tên viết tắt của Ủy ban Tự do tôn giáo quốc tế Mỹ là tổ chức được thành lập trên cơ sở “Đạo luật Tự do tín ngưỡng quốc tế - HR.2431” do Tổng thống Mỹ ký, ban hành ngày 27-10-1998. Cơ cấu tổ chức của USCIRF gồm 10 thành viên được bổ nhiệm bởi Tổng thống Mỹ và lãnh đạo của hai đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ trong lưỡng viện Mỹ.
Hoạt động của USCIRF là tổ chức theo dõi, giám sát vấn đề tự do tôn giáo quốc tế và có quyền triệu tập các buổi điều trần, soạn thảo bản phúc trình hàng năm về tình hình tôn giáo quốc tế cho Tổng thống và Quốc hội Mỹ. Đồng thời, có quyền lập danh sách các nước trong diện “Cần được quan tâm đặc biệt về tự do tôn giáo (CPC)” để đề nghị Bộ Ngoại giao Mỹ quyết định.
Tuy nhiên, nhìn chung, trong các báo cáo của tổ chức này về tình hình Việt Nam đều nghiêng về hướng 1 chiều, sai lệch và không đáng tin cậy bởi vì một số lý do sau:
Thứ nhất, tổ chức này do tổng thống Mỹ và lưỡng viện chống lung hoạt động vì lợi ích của hai đảng phái Dân Chủ và Cộng Hòa. Mọi báo cáo, trao đổi của tổ chức này đều nhắm đến việc can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam, lấy vấn đề “tự do tôn giáo” để gây sức ép, để “mặc cả”, đánh đổi vấn đề chính trị với lợi ích kinh tế. Sau mỗi tuyên bố của USCIRF, phía Mỹ và EU đều dựa vào đó ra điều kiện với Việt Nam trong các vấn đề hợp tác, kinh tế, đối ngoại.
Thứ hai, USCIRF thu thập thông tin từ khá nhiều nguồn khác nhau thậm chí cử các đoàn vào Việt Nam để điều tra nhưng lại ưu tiên sử dụng những thông tin, tài liệu do số đối tượng cơ hội chính trị, số chức sắc, tín đồ tôn giáo có thái độ chính trị xấu, mang nặng tư tưởng tôn giáo cực đoan, ít nhiều cũng đã từng có hoạt động lợi dụng tôn giáo xâm phạm đến an ninh trật tự và cả những đối tượng khủng bố, phản động như Việt tân. Còn những thông tin thu được mang tính tích cực từ quá trình khảo sát và thông tin do chính phủ ta cung cấp đều được tiếp nhận nhưng không được đưa vào báo cáo. Từ đó, thông tin mà USCIRF báo cáo đều là những nội dung vu cáo, xuyên tạc tình hình tự do tôn giáo, dân chủ, nhân quyền để chống Việt Nam.
Thứ ba, thực tế tại Việt Nam, các đối tượng USCIRF vào nước ta còn công khai bày tỏ quan điểm sẵn sàng tài trợ bất hợp pháp cho số đối tượng phản động hoạt động trở thành “ngọn cờ” chống đối trong tôn giáo, thậm chí là khuyến khích họ hoạt động độc lập, thoát ly khỏi sự quản lý của Nhà nước. Không dừng lại ở đó, USCIRF còn tài trợ, hậu thuẫn cho các tổ chức tôn giáo thiếu thiện chí với Việt Nam ở nước ngoài như “Ủy ban Tự do tôn giáo cho Việt Nam”; “Mạng lưới nhân quyền Việt Nam”… để soạn thảo các bản “phúc trình”, lập hồ sơ “những nạn nhân bị đàn áp tôn giáo”, vận động tổ chức các “diễn đàn” tạo cơ hội cho số chống đối cực đoan trong và ngoài nước lên tiếng tố cáo Việt Nam vi phạm nhân quyền, tự do tôn giáo trên diễn đàn quốc tế.
Bấy nhiêu thôi là có thể thấy tính chính xác trong các báo cáo về tình hình Việt Nam của USCIRF là rất thấp thậm chí phải nói là sai lệch. Như vậy, báo cáo của USCIRF trước quốc hội Mỹ đã bị tác động bởi yếu tố lợi ích và chính trị chi phối. Khi nào còn bị chi phối bởi những yếu tố đó thì báo cáo của USCIRF còn không đáng tin cậy./.
Thiên Bình