DẤU HỎI VỀ SỰ KHÁCH QUAN TRONG BÁO CÁO TỰ DO TÔN GIÁO CỦA BỘ NGOẠI GIAO MỸ?

Ngày 10/6 vừa qua, Bộ Ngoại giao Mỹ đã công bố bản báo cáo về Tự do Tôn giáo Quốc tế với nhiều nội dung, trong đó chỉ trích trích chính quyền Việt Nam đàn áp tự do tôn giáo trong năm 2019 bất chấp Hiến pháp quy định tôn trọng quyền tự do tôn giáo tín ngưỡng của người dân. Trong đó bản báo cáo đưa ra một số quy kết có phần nặng nề như cho rằng: “chính quyền Việt Nam tìm cách đàn áp tự do tôn giáo, đặc biệt nhắm vào các nhóm tôn giáo không được chính quyền thừa nhận, dưới nhiều hình thức. Đó là xách nhiễu, đánh đập, bắt giữ, truy tố, theo dõi, cấm đi lại đối với những người theo các nhóm tôn giáo không được nhà nước cho đăng ký. Tài sản, đất đai của họ bị nhà nước thu hồi” (theo RFA).

Cũng như các báo cáo của nhiều năm trước, Bản báo cáo năm 2020 mặc dù nhìn nhận Việt Nam có một số tiến bộ nhất định trong việc cho phép người dân thực hiện quyền tự do tín ngưỡng, nhưng vẫn chỉ trích tích tình trạng đàn áp tôn giáo ở Việt Nam.

Để chứng minh cho những luận điểm được nêu ra, báo cáo đã đưa ra khá nhiều những dẫn chứng, trải rộng khắp ba miền từ Tây Nguyên cho đến các tỉnh miền Bắc, miền Trung. Tuy nhiên, ngay từ đầu đã có những dấu hỏi về tính chân thực, khách quan và hợp lý của các dẫn chứng được nêu ra trong báo cáo.

Báo cáo trên RFA (Nguồn: FB)

Theo đó, mặc dù thông thường bản báo cáo của năm 2020 chủ yếu phản ánh các vấn đề xảy ra trong năm 2019 và nếu có thì của 6 tháng đầu năm 2020 nhưng qua theo dõi thì báo cáo được nói đến còn sử dụng cả những dẫn chứng xảy ra từ năm 2017 như sự việc cho rằng đã có khoảng từ 250 đến 300 người Thượng ở Tây Nguyên phải chạy lánh nạn sang Campuchia và Thái Lan khi bị truy bức; trong khi đến nay sự việc đã không còn được nhắc đến và không có bất cứ hoạt động nào trên thực tế. Đáng nói hơn, mặc dù tiếp tục khẳng định Việt Nam tiếp tục có những bước tiến trong thực thi quyền tự do tôn giáo và thực tiễn tình hình đảm bảo quyền tự do tôn giáo đã có những thành quả đáng ghi nhận. Song bản báo cáo không có bất cứ dòng nào phản ánh cụ thể về những thành quả đáng ghi nhận và không phải quốc gia nào cũng đạt được đó.

Chưa hết, xung quanh những dẫn chứng được nêu ra, bên cạnh việc chỉ nêu ra mỗi địa danh thì bản báo cáo đã đề cập tới một số cá nhân cụ thể với tư cách là “nạn nhân” của đàn áp tôn giáo tại Việt Nam. Trường hợp Nguyễn Năng Tĩnh (sinh năm 1976, quê quán: Quỳnh Lưu, Nghệ An), người bị bắt, kết án về tội “Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu nhằm chống Nhà nước CHXHCN Việt Nam” quy định tại Khoản 1, Điều 117, Bộ luật Hình sự là cái tên duy nhất được nêu lên. Từ điều này có thể thấy trường hợp này là tiêu biểu, điển hình nhất cho những điều mà Bộ Ngoại giao Mỹ thu thập và đưa vào trong bản báo cáo này. Song, ngay cả điều này cũng xuất hiện những điều bất hợp lý.

Theo lẽ thường, việc có tên trong bản báo cáo về tình hình tự do tôn giáo quốc tế, được nhận diện là “nạn nhân của đàn áp tôn giáo” thì đương nhiên hành vi của cá nhân đó dẫn đến bị bắt, tù đầy… phải liên quan tới tôn giáo và việc thực hành đức tin. Đó là đương nhiên, không cần phải bàn cãi hay tranh luận gì. Thế nhưng, với việc đưa Nguyễn Năng Tĩnh vào để chứng minh cho những cáo buộc, chỉ trích của mình, Bộ Ngoại giao Mỹ đã có những sự nhầm lẫn hết sức đáng tiếc.

Ngay ở tội danh bị bắt, kết án và những điều được trích dẫn từ hồ sơ vụ án đã cho thấy: Trong thời gian từ ngày 06/02/2013 đến 17/06/2018, Nguyễn Năng Tĩnh là Giáo viên Trường Cao đẳng văn hóa Nghệ thuật tỉnh Nghệ An đã sử dụng trang facebook “Nguyễn Năng Tĩnh” địa chỉ đường link https://www.facebook.com/nguyennangtinh để đăng tải, chia sẻ nhiều bài viết, hình ảnh, video ở chế độ công khai (tại thời điểm đó, trang facebook “Nguyễn Năng Tĩnh” hoạt động gần 1.000 người theo dõi, hàng trăm lượt người xem, chia sẻ và bình luận). Nguyễn Năng Tĩnh đã đăng tải, chia sẻ các video chứa nội dung xuyên tạc, phỉ báng chính quyền nhân dân, dùng các lời lẽ xuyên tạc bản chất của Nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, phủ nhận thành quả cách mạng của dân tộc.

Theo đó, không có bất cứ chi tiết nào cho thấy Tĩnh bị bắt, kết án vì lí do tôn giáo, liên quan tôn giáo, có chăng Tĩnh là một tín đồ theo đạo Công giáo.

Từ việc này có thể thấy, việc đưa một người bị bắt, kết án bởi một tội danh hình sự thông thường vào bản báo cáo về tự do tôn giáo quốc tế năm 2020 đã, đang chứng minh Bộ Ngoại giao Mỹ phần nào thiếu đi những dẫn chứng tiêu biểu, đủ sức thuyết phục hơn. Thay vào đó, họ buộc phải tìm chọn những cá nhân mà con người, hành vi của họ có tính liên quan rất ít đến để làm căn cứ cho những vấn đề được nêu ra.

PHƯƠNG NAM

Đọc thêm

NGUYỄN NĂNG TĨNH PHẢI CÓ NẠN NHÂN CỦA ĐÀN ÁP TÔN GIÁO?

Đến hẹn lại lên, mới đây Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tiếp tục ra báo cáo về tự do tôn giáo với nội dung “chỉ trích chính quyền Việt Nam đàn áp tự do tôn giáo trong năm 2019 bất chấp Hiến pháp quy định tôn trọng quyền tự do tôn giáo tín ngưỡng của người dân”.

Báo cáo Tự do Tôn giáo Quốc tế cũng đưa ra một số quy kết có phần nặng nề như cho rằng: “chính quyền Việt Nam tìm cách đàn áp tự do tôn giáo, đặc biệt nhắm vào các nhóm tôn giáo không được chính quyền thừa nhận, dưới nhiều hình thức. Đó là xách nhiễu, đánh đập, bắt giữ, truy tố, theo dõi, cấm đi lại đối với những người theo các nhóm tôn giáo không được nhà nước cho đăng ký. Tài sản, đất đai của họ bị nhà nước thu hồi” (theo RFA).

Bài trên RFA về báo cáo tình hình tự do tôn giáo quốc tế của Bộ Ngoại giao Mỹ (Nguồn: FB)

Để chứng minh cho những luận điểm của mình, báo cáo cũng đưa ra khá nhiều các dân chứng: “Theo báo cáo, những xách nhiễu, đàn áp tôn giáo diễn ra ở các địa phương như: Tây nguyên, vùng người theo đạo Thiên chúa của người H’mong ở vùng núi phía Bắc, và các tỉnh Nghệ An, Tuyên Quang nơi có nhiều người theo Tin lành và Công giáo.

Những truy bức của chính quyền đã khiến khoảng từ 250 đến 300 người Thượng ở Tây nguyên phải chạy lánh nạn sang Campuchia và Thái Lan kể từ năm 2017 trở lại đây, theo thống kê của Chính phủ Mỹ”. Và bản án của Nguyễn Năng Tĩnh về tội “Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu nhằm chống Nhà nước CHXHCN Việt Nam” quy định tại Khoản 1, Điều 117, Bộ luật Hình sự được nói nhiều hơn cả. CÓ thể hiểu đây cũng là dẫn chứng có tính điển hình “đinh” trong bản báo cáo có tính thường niên và không nhiều điểm mới lạ này: “Người Công giáo ở khu vực Nghệ An nơi có giáo phận Vinh, theo báo cáo, cũng bị đàn áp mà điển hình là việc kết án từ một giáo dân là thầy giáo dạy dạng Nguyễn Năng Tĩnh 11 năm tù hồi năm ngoái với cáo buộc Làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”.

Cá nhân Nguyễn Năng Tĩnh cũng là cái tên duy nhất được nêu tên đích danh trong bản báo cáo này. Điều đó đủ thấy Tĩnh có vai trò như thế trong tất cả những quy kết của Bộ Ngoại giao Mỹ dành cho tình hình tự do tôn giáo tại Việt Nam. Và trên nền những điều đó thì có thể hiểu, ở một góc cạnh nào đó thì Nguyễn Năng Tĩnh là “nạn nhân” điển hình cho vấn nạn đàn áp tôn giáo. Song, với những gì đang diễn ra, nhất hành vi dẫn tới bị bắt, có bản án chính thức của Nguyễn Năng Tĩnh hoàn toàn không liên quan đến tôn giáo, có chăng ngoài tư cách là công dân VN bình thường thì anh ta còn là một tín đồ của Thiên chúa giáo.

Cụ thể theo hồ sơ vụ án của Tĩnh: Trong thời gian từ ngày 06/02/2013 đến 17/06/2018, Nguyễn Năng Tĩnh là Giáo viên Trường Cao đẳng văn hóa Nghệ thuật tỉnh Nghệ An đã sử dụng trang facebook “Nguyễn Năng Tĩnh” địa chỉ đường link https://www.facebook.com/nguyennangtinh để đăng tải, chia sẻ nhiều bài viết, hình ảnh, video ở chế độ công khai (tại thời điểm đó, trang facebook “Nguyễn Năng Tĩnh” hoạt động gần 1.000 người theo dõi, hàng trăm lượt người xem, chia sẻ và bình luận). Nguyễn Năng Tĩnh đã đăng tải, chia sẻ các video chứa nội dung xuyên tạc, phỉ báng chính quyền nhân dân, dùng các lời lẽ xuyên tạc bản chất của Nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, phủ nhận thành quả cách mạng của dân tộc.

Như thế Tĩnh hoàn toàn không bị bắt vì lí do tôn giáo hay đang trong quá trình thực hành đức tin của mình mà vì một tội danh hình sự khác, với mục đích chống nhà nước. Những tài liệu cho biết, Tĩnh là thành viên, có mối quan hệ với đám cốt cán của tổ chức phản động Việt tân vì thế cũng ít nhiều cho thấy rất rõ thực tế này!

Thế mới hay, ngay trong dẫn chứng có tính điển hình phía Bộ Ngoại giao Mỹ đã mắc phải những sai lầm nghiêm trọng. Thiết nghĩ đã đến lúc phía Mỹ cần có những điều chỉnh về cách thu thập, đánh giá về căn cứ khẳng định để tránh những sai lầm tương tự khiến cho các khách thể bị phản ánh không phục, thậm chí có những phản ứng thái quá xung quanh chuyện này!

PHƯƠNG NAM

Đọc thêm